Nhằm hướng đến một xã hội không thuốc lá, New Zealand sẽ cấm những người từ 14 tuổi trở xuống ở hiện tại (tức sinh sau năm 2008) mua thuốc lá trọn đời. Luật sẽ nâng tuổi hợp pháp để mua thuốc lá theo lộ trình mỗi năm tăng một tuổi để tạo ra một thế hệ trẻ người New Zealand không hút thuốc. “Đây là một ngày lịch sử vì sức khoẻ của người dân” - Tiến sĩ Ayesha Verrall, phó bộ trưởng y tế. Mặc dù kế hoạch này vẫn chưa chính thức được ban hành, nhưng dự kiến sẽ được thông qua dễ dàng do chiếm đa số sự tán đồng trong nghị viện của Đảng Lao động cầm quyền.
Chính phủ đã công bố độ tuổi ngày càng gia tăng cùng với nhiều các biện pháp hạn chế việc hút thuốc khác, với mục tiêu hướng đến một đất nước không có khói thuốc trong vòng 4 năm tới (năm 2025). Được biết, các biện pháp khác bao gồm giảm lượng nicotin hợp pháp trong các sản phẩm thuốc lá xuống mức rất thấp, đồng thời cắt giảm các cửa hàng bán thuốc lá hợp pháp và tăng cường tài trợ cho các dịch vụ cai nghiện thuốc lá. Tuy nhiên, luật mới sẽ không hạn chế việc bán vape.
“Chúng tôi muốn đảm bảo rằng những người trẻ tuổi sẽ không bao giờ bắt đầu hút thuốc. Vì thế chúng tôi sẽ coi việc bán hoặc cung cấp các sản phẩm thuốc lá cho nhóm thanh thiếu niên là vi phạm. Và nhóm đối tượng này sẽ không bao giờ có thể mua thuốc lá một cách hợp pháp.”
Trên thực tế, tỷ lệ hút thuốc hàng ngày của New Zealand đã giảm xuống mức 11.6% năm 2018, từ mức 18% của một thập kỷ trước đó. Nhưng tỷ lệ hút thuốc ở người Maori và Pacifika lại cao hơn nhiều với con số lần lượt là 29% và 18%. “Nếu không có gì thay đổi, sẽ còn nhiều thập kỷ nữa trước khi tỷ lệ hút thuốc của người Maori giảm xuống dưới mức 5%.” - Verrall cho biết việc xoá bỏ hút thuốc trong vòng 4 năm tới là điều nằm trong khả năng. “Tôi tin là như thế. Chúng tôi đã quan sát người dân New Zealand ở Châu Âu. Vấn đề nằm ở chỗ nếu không thay đổi, chúng tôi sẽ không thể làm điều đó cho người Maori.”
Quy định mới này đã được các chuyên gia y tế rất hoan nghênh. Tiến sĩ Natalie Walker, giám đốc trung tâm nghiên cứu tại đại học Auckland cho biết: “New Zealand một lần nữa đã dẫn đầu thế giới. Lần này là với kế hoạch triển khai mục tiêu không khói thuốc vào năm 2025. Đó thật sự là một quyết định thay đổi cuộc chơi.”
Đối với thanh thiếu niên New Zealand, thuốc lá đã được thay thế phổ biến bằng vaping, đồng thời nó cũng đang thu hút thêm nhiều người chưa bao giờ hút thuốc. Theo cuộc khảo sát từ 19.000 học sinh trung học trong năm nay, gần 20% cho biết họ hút vaping hàng ngày hoặc vài lần trong ngày. Đa số với liều lượng nicotine cao. Trước đó một thập kỷ, con số này chỉ ở mức 13% đối với độ tuổi từ 15-17 mà thôi.
Tuy nhiên, kế hoạch này đã vấp phải sự chí trích từ một số người. Họ lập luận rằng việc giảm nicotine trong các sản phẩm sẽ ảnh hưởng nặng nề đến những người có thu nhập thấp. Vì phải mua nhiều thuốc lá hơn để có cùng một liều lượng nicotine. Verall cho biết mức mà luật pháp yêu cầu đã được nghiên cứu và chứng minh có khả năng giúp mọi người bỏ thuốc lá.
Bên cạnh đó, nhiều người lo ngại luật mới sẽ thúc đẩy sự phát triển của thị trường thuốc lá chợ đen. Chính phủ cũng đã thừa nhận rủi ro này trong các đề xuất ban đầu. “Bằng chứng chỉ ra rằng số lượng thuốc lá nhập lậu vào New Zealand đã tăng lên đáng kể trong những năm gần đây. Và các nhóm tội phạm có tổ chức đều liên quan đến đường dây buôn lậu ở quy mô lớn.”